Bàn chân đái tháo đường : Định Nghĩa, Triệu Chứng, Điều Trị và Chăm Sóc
Định nghĩa bàn chân đái tháo đường bao gồm bất kỳ bệnh lý nào xuất phát trực tiếp từ đái tháo đường hoặc các biến chứng lâu dài của nó.
Các vấn đề về chân chiếm tỷ lệ nhập viện nhiều hơn bất kỳ biến chứng lâu dài nào khác ở bệnh nhân tiểu đường. Sự hiểu biết về nguyên nhân của những vấn đề này cho phép nhận biết sớm bệnh nhân có nguy cơ cao. Nó đã được chứng minh rằng có tới 50% cắt cụt chi và loét chân trong bệnh tiểu đường có thể được ngăn ngừa bằng cách xác định và giáo dục hiệu quả.
Các vấn đề về chân xảy ra ở cả bệnh tiểu đường loại 1 và loại 2 và người ta ước tính rằng nguy cơ suốt đời của bệnh nhân bị loét chân là 25%. Loét phổ biến hơn ở nam giới và ở những bệnh nhân trên 60 tuổi. Một nghiên cứu lớn dựa trên dân số với hơn 10.000 bệnh nhân ở phía tây bắc nước Anh báo cáo rằng 5% bị loét chân trong quá khứ hoặc hiện tại và gần 67% có một hoặc nhiều yếu tố nguy cơ: tỷ lệ loét hàng năm ở những bệnh nhân tiểu đường này là 2,2 %. Loét chân phổ biến ở người da trắng hơn ở bệnh nhân châu Á hoặc châu Phi Caribbean.
Tổn thương bàn chân có thể là đặc điểm của bệnh đái tháo đường type 2 và bất kỳ bệnh nhân nào bị loét chân do nguyên nhân không xác định nên được kiểm tra bệnh đái tháo đường.
NHỮNG VẤN ĐỀ VỀ BÀN CHÂN CÓ THỂ ĐƯỢC GÂY RA BỞI BỆNH ĐÁI THÁO ĐƯỜNG ?
Đái tháo đường có thể gây ra các vấn đề nghiêm trọng về chân. Những tình trạng này bao gồm bệnh thần kinh đái tháo đường (mất chức năng thần kinh bình thường) và bệnh mạch máu ngoại biên (mất lưu thông bình thường). Hai điều kiện này có thể dẫn đến:
- Loét chân do tiểu đường: vết thương không lành hoặc bị nhiễm trùng
- Nhiễm trùng: nhiễm trùng da (viêm mô tế bào), nhiễm trùng xương (viêm tủy xương) và bọc mủ (áp xe)
- Chứng hoại tử : mô chết do mất hoàn toàn lưu thông máu
- Bệnh khớp Charcot: gãy xương và trật khớp có thể dẫn đến biến dạng nghiêm trọng
- Cắt cụt: cắt cụt một phần bàn chân, toàn bộ bàn chân hoặc dưới đầu gối
CÁC TRIỆU CHỨNG CỦA MỘT BÀN CHÂN ĐÁI THÁO ĐƯỜNG LÀ GÌ?
Các triệu chứng của bệnh lý thần kinh có thể bao gồm mất cảm giác nóng và lạnh hoặc đau và cảm giác ngứa ran. Bệnh nhân có thể bị phồng rộp, trầy xước hoặc vết thương nhưng có thể không cảm thấy đau. Giảm lưu thông máu có thể gây đổi màu da, thay đổi nhiệt độ da hoặc đau. Tùy thuộc vào vấn đề cụ thể phát triển, bệnh nhân có thể thấy sưng, đổi màu (da đỏ, xanh, xám hoặc trắng), các vệt đỏ, tăng độ ấm hoặc mát, chấn thương mà không hoặc đau rất ít, vết thương có hoặc không có thoát nước, đau nhói hoặc dị dạng. Bệnh nhân bị nhiễm trùng có thể bị sốt, ớn lạnh, run, đỏ, chảy dịch, mất kiểm soát lượng đường trong máu hoặc sốc (huyết áp không ổn định, nhầm lẫn và mê sảng).
LÀM THẾ NÀO KHI CÁC BIẾN CHỨNG NÀY PHÁT TRIỂN ?
Bệnh lý thần kinh có liên quan đến các bất thường chuyển hóa của bệnh đái tháo đường. Bệnh mạch máu có ở nhiều bệnh nhân tại thời điểm chẩn đoán bệnh ĐTĐ. Loét có thể được gây ra bởi áp lực bên ngoài hoặc cọ xát từ một đôi giày không phù hợp với kích cỡ chân, chấn thương do đi chân trần hoặc vật lạ trong giày (đường may thô hoặc lỗi, đá hoặc đinh). Nhiễm trùng thường được gây ra bởi sự xâm nhập của vi khuẩn trực tiếp thông qua một vết nứt trên da như loét, vùng áp lực móng chân, móng chân mọc ngược đâm vào da hoặc các khu vực thoái hóa da giữa các ngón chân. Hoại tử có thể được gây ra bởi sự mất lưu thông máu.
GIẢI PHẪU HỌC
Những nơi điển hình mà loét có thể hình thành bao gồm:
- Dọc theo phía dưới bàn chân (ở gốc ngón chân, ở giữa bàn chân hoặc ở gót chân)
- Mặt bên bàn chân (dọc theo ngón chân út khi cọ xát vào giày; mặt sau gót chân nằm trên giường)
- Xương mắt cá chân (cọ xát trong một chiếc ủng hoặc nằm trên giường)
- Đầu bàn chân (phần ngón chân cọ xát trong giày)
Nhiễm trùng có thể bắt đầu ở một vị trí và lây lan nhanh chóng dọc theo bao gân, chẳng hạn như nhiễm trùng bắt đầu ở dưới cùng của đầu xương bàn chân và lan nhanh dọc theo gân đến mắt cá chân.
LÀM THẾ NÀO ĐƯỢC CHẨN ĐOÁN VẤN ĐỀ?
Chức năng thần kinh có thể bất thường, vì vậy bệnh nhân có thể không cảm thấy đau. Điều này thường gây ra sự chậm trễ trong chẩn đoán và kết quả là bệnh nhân có thể được chẩn đoán muộn với tình trạng nhiễm trùng chân tay hoặc có khả năng đe dọa tính mạng.
Chẩn đoán dựa trên các triệu chứng và dấu hiệu được ghi nhận ở trên. Kiểm tra cảm giác đở bàn chân của bệnh nhân có thể chẩn đoán, và X quang có thể cho thấy khí trong các mô mềm, sưng hoặc khiếm khuyết mô mềm, hoặc thay đổi phù hợp với nhiễm trùng xương, gãy xương hoặc trật khớp.
Loét được phân loại theo kích thước, độ sâu và mạch máu. Các nghiên cứu hình ảnh bổ sung có thể hữu ích, bao gồm quét xương, chụp cắt lớp bằng Gali, chụp cộng hưởng từ MRI hoặc CT. Các nghiên cứu về mạch máu có thể giúp xác định mức độ lưu thông của máu, điều này rất quan trọng để chữa lành vết thương.
LỰA CHỌN ĐIỀU TRỊ LÀ GÌ?
Không Phẫu Thuật
Các vết thương có thể được làm sạch và điều trị bằng băng gạc và các thiết bị cố định y tế. Nhiễm trùng được làm sạch và thuốc kháng sinh được kê đơn. Điều trị không phẫu thuật cho khớp Charcot có thể sử dụng các thiết bị cơ học để hỗ trợ việc nâng đỡ cơ thể như nạng, gậy hoặc khung tập đi và đề phòng chấn thương, giảm áp lực, tránh biến dạng bàn chân. Chứng hoại tử ngón chân có thể được điều trị bằng quan sát (nếu nhiễm trùng được kiểm soát).
Phẫu Thuật
Nhiễm trùng nặng như áp xe có thể được điều trị bằng phẫu thuật cắt bỏ mô chết hoặc cắt cụt khẩn cấp. Điều trị phẫu thuật cho bàn chân Charcot có thể là cắt bỏ xương và hợp nhất (điều chỉnh biến dạng) hoặc phẫu thuật cắt bỏ xương (loại bỏ xương nổi có thể gây loét). . Bệnh mạch máu có thể được điều trị bởi các bác sĩ phẫu thuật mạch máu bằng thủ thuật bắc cầu động mạch. Hoại tử có thể được điều trị bằng cắt cụt chân một phần hoặc cắt cụt dưới đầu gối.
BAO LÂU LÀ PHỤC HỒI?
Theo dõi chặt chẽ bệnh nhân mắc bệnh tiểu đường được thực hiện vì sự phục hồi có thể xấu đi mặc dù các triệu chứng cảnh báo tối thiểu. Thời gian phục hồi thông thường là kéo dài. Chữa lành vết loét có thể cần vài tuần hoặc vài tháng tùy thuộc vào kích thước và vị trí nhiễm trùng, sự phù hợp của lưu thông máu và sự tuân thủ của bệnh nhân. Nhiễm trùng nặng có thể dẫn đến cắt cụt một phần bàn chân hoặc dưới đầu gối.
CÁC BIẾN CHỨNG TIỀM ẨN LÀ GÌ?
Loét không lành sẽ dẫn đến cắt cụt chi chiếm 84% cắt cụt chi dưới ở bệnh nhân tiểu đường. Tần suất tử vong của bệnh nhân tiểu đường sau cắt cụt chính dao động từ 11 đến 41% vào năm thứ nhất, 20 đến 50% vào năm thứ ba và 39 đến 68% vào năm thứ năm. Nhiễm trùng có thể lây lan nhanh chóng và đe dọa đến tính mạng.
HƯỚNG DẪN CHĂM SÓC BÀN CHÂN ĐÁI THÁO ĐƯỜNG
Kiểm tra bàn chân của bạn hàng ngày. Kiểm tra các vết cắt, mụn nước, đỏ, sưng hoặc các vấn đề về móng. Sử dụng gương soi cầm tay để nhìn vào phía dưới bàn chân của bạn. Gọi cho bác sĩ nếu bạn nhận thấy bất cứ điều gì.
Tắm chân trong nước ấm, không dùng hoặc thử nước nóng bằng bàn chân. Giữ chân sạch sẽ bằng cách rửa chúng hàng ngày. Chỉ sử dụng nước ấm , nhiệt độ bạn sẽ sử dụng cho trẻ sơ sinh.
Hãy nhẹ nhàng khi tắm cho đôi chân của bạn. Rửa chúng bằng khăn mềm hoặc miếng bọt biển. Làm khô bằng giấy thấm hoặc vỗ và cẩn thận khi làm khô giữa các ngón chân.
Giữ ẩm cho bàn chân của bạn nhưng không phải giữa các ngón chân của bạn. Sử dụng kem dưỡng ẩm hàng ngày để giữ cho da khô khỏi ngứa hoặc nứt. Nhưng không giữ ẩm giữa các ngón chân có thể khuyến khích nhiễm nấm.
Cắt móng cẩn thận. Cắt chúng thẳng . Đừng cắt móng tay quá ngắn và vào quá sâu khóe, vì điều này có thể dẫn đến móng chân mọc ngược. Nếu bạn lo lắng về móng tay của mình, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ.
Không tự điều trị trị vết chai. Đi tới bác sĩ để nhận tư vấn điều trị, tránh tự chữa hay bóc, gỡ.
Mang vớ sạch, khô. Thay đổi chúng hàng ngày.
Xem xét vớ được làm đặc biệt cho bệnh nhân mắc bệnh tiểu đường. Những đôi tất này có thêm đệm, cao hơn mắt cá chân và được làm từ các sợi thấm ẩm từ da.
Mang vớ đi ngủ . Nếu bàn chân của bạn bị lạnh vào ban đêm, hãy mang vớ. Không bao giờ sử dụng một miếng đệm nóng hoặc một chai nước nóng.
Lắc giày của bạn và cảm nhận bên trong trước khi mang. Hãy nhớ rằng, bàn chân của bạn có thể không cảm thấy sỏi hoặc vật lạ khác, vì vậy hãy luôn kiểm tra giày của bạn trước khi mang chúng.
Giữ cho bàn chân của bạn ấm áp và khô ráo. Đừng để chân bạn bị ướt trong tuyết hoặc mưa. Mang vớ và giày ấm vào mùa đông.
Cân nhắc sử dụng chất chống mồ hôi ở lòng bàn chân. Điều này rất hữu ích nếu bạn bị đổ mồ hôi chân quá nhiều.
Không bao giờ đi chân trần. Ngay cả ở nhà! Luôn luôn mang giày hoặc dép. Bạn có thể bước lên một cái gì đó và có được một vết xước hoặc cắt.
Theo dõi đường huyết. Giữ mức đường trong máu của bạn dưới sự kiểm soát.
Không hút thuốc. Hút thuốc hạn chế lưu lượng máu trong chân của bạn.
Kiểm tra chân định kỳ. đi tới bác sĩ kiểm tra bàn chân một cách thường xuyên có thể giúp ngăn ngừa các biến chứng bàn chân của bệnh tiểu đường.
CÁC CÂU HỎI THƯỜNG GẶP
Bao Lâu Tôi Nên Kiểm Tra Bàn Chân Của Mình?
Kiểm tra bàn chân của bạn hàng ngày và sau khi tháo giày. Nếu không thể tự kiểm tra, một thành viên gia đình hoặc người chăm sóc có thể qua đào tạo căn bản có thể kiểm tra chân hàng ngày. Tự kiểm tra nên bao gồm kiểm tra các dấu hiệu của áp lực (đỏ, trắng da hoặc đổi màu khác) hoặc trầy xước da trên tất cả các bề mặt da bao gồm các khoảng trống giữa các ngón chân và cạnh móng chân.
Bao Lâu Thì Nên Đi Bác Sĩ Kiểm Tra Chân?
Bệnh nhân không có bệnh lý thần kinh, bệnh mạch máu hoặc dị dạng có thể được kiểm tra hàng năm. Bệnh nhân bị bệnh thần kinh, bệnh mạch máu hoặc dị dạng nên được kiểm tra bởi bác sĩ chuyên khoa từ một đến hai tháng một lần.
sức khỏe nhân sinh biên tập từ các nguồn :
Địa chỉ: 33 Cư Xá Phú Lâm D Phường 10, Quận 6, Hồ Chí Minh Sđt 0867760061
Website https://suckhoenhansinh.net/
Nhận xét
Đăng nhận xét